Yoga – Môn thể thao hơn 7000 năm trường tồn

Thời gian qua có rất nhiều độc giả của trang, phần lớn là các bạn mới làm quen và đang tìm hiểu về Yoga, thắc mắc và đặt câu hỏi liên quan đến các khái niệm cơ bản về Yoga như: Yoga là gì?, lịch sử và nguồn gốc phát triển của Yoga, lợi ích chung của Yoga… Để trả lời câu hỏi này, trang xin chia sẻ lại trích đoạn trong tập tài liệu “Yoga – Môn thể thao của hơn 7000 năm trường tồn” của tác giả Nguyễn Thị Tuyết đăng trên Tạp chí Khoa học Thể thao – Viện KHTDTT (số 6 năm 2009).

1. VÀI NÉT SƠ LƯỢC VỀ MÔN YOGA

Ở nước ta trước đây khi nói đến Yoga người ta liên tưởng ngay đến những người có khả năng kỳ lạ như chân không đi trên đám than đỏ hồng, mình trần nằm trên mặt bàn đầy đinh nhọn, bị chôn sâu dưới đất kín trong nhiều ngày mà vẫn sống, hoặc có khả năng điều khiển được rắn hổ mang bằng âm nhạc như các Phakia ở Ấn Độ … Nếu chỉ hiểu Yoga như vậy thì có phần chưa đủ và sai lệch.
Từ lâu, ở Ấn Độ đã chú ý sáng tạo và truyền bá những kiến thức về rèn luyện thân thể và tâm trí của con người. Nhưng cách đây khoảng 7000 năm, SADA SHIVA đã hệ thống kiến thức về môn Yoga và bổ sung thêm các kiến thức Y học tự thiền (Saddhana). SADA SHIVA đã sáng lập ra môn Yoga lúc này gọi là Tantra Yoga (TAN: có nghĩa là gốc rễ thuộc tính vật chất, giới hạn. Còn TRA có nghĩa là giải thoát, giải phóng khỏi sự giới hạn).
Từ đó môn Yoga trải qua hàng ngàn năm, ngày càng được bổ sung và phát triển rất phong phú, ngày càng có xu hướng tác ra khỏi sự ràng buộc chi phối của bất cứ đạo giáo nào, chỉ nhằm đáp ứng nhu cầu hướng thiện của con người. Rõ ràng Yoga không gây bất cứ trở ngại nào mà chỉ chú ý phát triển bình diện cá nhân về mặt cơ thể vật chất và tinh thần, trí tuệ con người.
Nhờ đó qua nhiều nhìn năm, mặc dù lịch sử xã hội có nhiều biến chuyển to lớn, nhưng môn Yoga không bị mai một đi mà ngược lạị tràn đầy sức sống, ngày càng phát triển rộng rãi không chỉ ở ấn Độ mà còn lan rộng sang nhiều nước khác như Pakistan, Bangladest, Siri Lanca, Myanma, Thái Lan, Nhật Bản … và còn toả sáng cả những nước Phương Tây như Pháp, Anh, Mỹ, Thuỵ Sĩ … đến nay đã có gần 200 nước thực hành môn Yoga.

2. KHÁI NIỆM VÀ LỢI ÍCH CỦA RÈN LUYỆN YOGA

Yoga là gì?

Yoga theo nguồn gốc chữ Phạn là kết hợp, kết hợp thể xác với tâm trí, kết hợp con người với vũ trụ, kết hợp Bản ngã cá nhân, ý thức cá nhân với ý thức vũ trụ, kết hợp cái hữu hình với cái vô hình, cái hữu hạn với cái vô hạn.
Nói cách khác, Yoga là một lối sống, một hệ thống rèn luyện thống nhất cơ thể, tâm trí và tâm linh. Yoga là sự thống nhất cơ thể, tâm trí và tâm linh. Yoga là sự hợp nhất. Có thể nói vắn tắt YOGA là một phương pháp rèn luyện qua đó con người có thể mạnh khoẻ cả thể xác và tâm hồn, ngăn ngừa và đẩy lùi bệnh tật, đồng thời qua đó có thể phát triển trí tuệ lên cao không ngừng, đạt tới sự hiểu biết rất sâu – hiểu biết chính bản thân và con người trở nên bình an, hạnh phúc …

Lợi ích của rèn luyện Yoga:

• Về dưỡng sinh: đây là tác dụng đầu tiên và căn bản của việc rèn luyện Yoga.
  Như svetas-vatara upanisad đã nói: “Những dấu hiệu đầu tiên khi Yoga là sự nhẹ nhàng, sức khoẻ, vắng bặt sự ham muốn, nước da tốt tươi, giọng nói dễ nghe và một mùi thơm dễ chịu của cơ thể”.
• Sức khoẻ thể chất: Asana (tư thế Yoga) ảnh hưởng tới mọi mặt cơ thể con người, chẳng những nó làm thăng bằng các chất nội tiết mà còn giúp nghỉ ngơi và mạnh khoẻ các cơ bắp, hệ thống thần kinh, làm đàn hồi các dây chằng bị cứng, mềm dẻo các khớp, xoa bóp các cơ quan nội tạng, đầu óc yên tĩnh và tập trung. Trong khi thực hiện các cử động nhẹ nhàng, cơ thể ở trong trạng thái nghỉ hiệu quả và hơi thở sâu theo các tư thế đã mang lại một số lượng lớn dưỡng khí được hấp thụ. Trong lúc tập luyện các tư thế, năng lượng được tích tụ hơn và bị tiêu hao.
• Sức khoẻ tinh thần: vì các tư thế của Yoga là một hệ thống luyện tập để tạo một sức ép đặc biệt trên các tuyến nội tiết khác nhau. Sức ép tinh tế của tư thế giữ bất động trong một thời gian nào đó làm cho các nội tiết tố được tiết xuất một cách hữu hiệu, kết quả là sự quân bình về tình cảm, đưa đến sức khoẻ tốt cả thể chất và tinh thần. Dần dần khi cơ thể trở nên quen với cách tập mềm dẻo, thư giãn thì các hoạt động của cơ thể trở lên là một lối khai triển của Asana, được làm với tốc độ vừa phải, với cử động mềm dẻo, hơi thở sâu để cung cấp đủ dưỡng khí cho cơ thể, với một tinh thần thanh thản và tự chủ, minh mẫn và sẵn sàng đáp ứng mọi điều kiện của cuộc sống.
• Giảm stress (căng thẳng): cuộc sống ngày nay đầy những căng thẳng. Mặc dù chúng ta đã đạt mức độ cao về phát triển của cải vật chất, chúng ta đang phải đối mặt với nhịp sống cuồng nhiệt, dẫn tới gia tăng những căng thẳng và mệt mỏi.

Cho dù đạt được những thành quả tiên tiến nhiều người vẫn cảm thấy bất an và không hạnh phúc vì cuộc sống không còn quân bình nữa. Cảm giác bất ổn với môi trường xung quanh và thói quen xấu của cá nhân cũng làm tăng thêm trạng thái căng thẳng này. Và hậu quả của chúng là những bệnh tật về thẻ chất và tinh thần, tâm lý đa dạng như chán nản, trầm uất, quá khích bệnh tim mạch và nay cả bệnh ung thư.
Yoga đưa ra một giải pháp thực tiễn và đơn giản cho những vấn đề này và giúp tìm sự quân bình trong cuộc sống của mình. Nó giúp ta giải quyết có hiệu quả nhiều thách thức mà phải đối mặt hàng ngày, đạt được sức mạnh, thành công và hạnh phúc – điều mà tất cả chúng ta mong muốn.
Yoga tách ý thức ra khỏi những bề bộn của cuộc sống và giúp ta có thể đương đầu với các tác động của stress trong sự thăng bằng và tự nhiên nhất. Tất nhiên hiệu quả đối với việc trị liệu tinh thần không thể thấy ngay được vì Yoga nhắm tới nguyên nhân chứ không phải là triệu chứng của stress. Do vậy, cần thực hành thường xuyên và kiên trì các tư thế với luyện thở vì chúng sẽ đem lại nguồn năng lượng dồi dào cho cơ thể, thúc đẩy sự căng thẳng của các cơ bắp và xoa dịu thần kinh.

Về chữa bệnh:

Theo quan điểm của Yoga thì bệnh tật, những rối loạn trong cơ thể là kết quả của những thiếu sót trong lối sống của những thói quen xấu, của sự thiếu kiến thức đúng đắn có liên quan đến nếp sống cá nhân và chế độ ăn uống không phù hợp. Do sự mất cân bằng nội tại nên một số chức năng của cơ thể bị giảm sút nhanh hoặc từ từ. Cho nên mỗi cá nhân phải tự điều chỉnh để cơ thể trở lại cân bằng. Chuyên gia Yoga chỉ vạch ra cho người bệnh con đường để chữa bệnh. Bạn có thể tham khảo thêm các bài viết tại chuyên mục Yoga chữa bệnh.
Người bệnh nên tuân theo qui trình điều trị bệnh tật bằng Yoga phải gồm cả 3 bước: điều chỉnh chế độ ăn uống; tập luyện các tư thế (Asana) thích hợp; tập thiền, thở và có kiến thức đúng đắn về những vấn đề có liên quan tới cuộc sống cá nhân.
Tóm lại luyện tập Yoga cho ta thư giãn sâu, giảm căng thẳng, cơ thể dẻo dai, gia tăng sinh lực, tập trung trí óc tốt hơn, cải thiện trí nhớ, ý chí mạnh mẽ hơn, trầm tĩnh nội tâm, tăng cường sự tự tin và gia tăng trực giác. Chắc chắn sau khi tham gia vào tập luyện Yoga, người tập sẽ có vẻ đẹp không chỉ hình thức bên ngoài mà cả vẻ đẹp bên trong thần thái của con người.

Yoga là một kho tàng quí báu của Ấn Độ, của Phương Đông, một hệ thống bài tập thể dục dưỡng sinh dựa trên phương pháp tập luyện có hệ thống, có khoa học, nghệ thuật, có hiệu quả thực tiễn.

Yoga giúp con người đi tìm chân lý, nhưng tìm được chân lý hay không tuỳ thuộc vào sự cố gắng của mỗi người. Nếu mỗi người phải ăn để sống và không thể nhờ ai ăn hộ thì mỗi người cũng phải tự mình tìm chân lý cho sự sống của mình, không thể nhờ ai tìm hộ mình được. Đường đi đến chân lý đòi hỏi sự kiên nhẫn, cố gắng của mỗi người.

Tương lai của mỗi người chúng ta là ở trong tay chúng ta. Chúng ta hãy nói rằng, với sự kiên nhẫn vô biên, chúng ta chắc chắn sẽ thành công.

Trích Tạp chí Khoa học Thể thao | ảnh minh họa từ Internet